1. Giới thiệu

Đại học Cần Thơ (ĐHCT) là cơ sở giáo dục đại học trọng điểm quốc gia, trung tâm đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ của TP. Cần Thơ (TPCT) và vùng ĐBSCL. Sau 60 năm phát triển, ĐHCT luôn kiên định sứ mệnh “Đào tạo nguồn nhân lực - Nghiên cứu khoa học - Chuyển giao công nghệ - Phục vụ cộng đồng”. Ngày 15/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ quyết định chính thức chuyển Trường Đại học Cần Thơ thành Đại học Cần Thơ đây là dấu mốc lịch sử, khẳng định vai trò và trọng trách lớn lao trong sự nghiệp phát triển TPCT, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và cả nước trong bối cảnh mới.

2. Đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ của Đại học Cần Thơ

Hiện nay, ĐHCT có 16 đơn vị đào tạo với tổng số viên chức, người lao động là 1.904 người, trong đó có 23 giáo sư, 182 phó giáo sư, 647 tiến sĩ. Tỷ lệ tiến sĩ đạt 60% và Giáo sư và Phó Giáo sư đạt 18% tổng số giảng viên của Nhà trường.

Trong công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho vùng, hiện nay, ĐHCT đang đào tạo 201 ngành/chuyên ngành, gồm 121 ngành/chuyên ngành trình độ đại học, 58 ngành trình độ thạc sĩ và 22 ngành trình độ tiến sĩ. Trong giai đoạn 2020-2025, quy mô người học thường xuyên là trên 40.000 người. Đặc biệt, trong giai đoạn 2020-2025, ĐHCT đã đào tạo gần 19.000 sinh viên tốt nghiệp đại học, 1.600 thạc sĩ và 92 tiến sĩ cho TPCT (gồm Cần Thơ, Hậu Giang và Sóc Trăng trước đây). Nhà trường cũng phối hợp đào tạo chuyên môn cho trên 30.000 cán bộ địa phương, trong đó có bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm trên 2.100 giáo viên và tin học trên 900 người.

ĐHCT đang hướng tới đào tạo chất lượng cao, xuất sắc và tài năng đối với các ngành chiến lược thời kỳ Cách mạng Công nghệ 4.0 nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao cho phát triển vùng. ĐHCT hướng đến quy mô 60.000-70.000 người học năm 2030, trong đó các ngành thuộc STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán) chiếm 50% số người học.

Bên cạnh đào tạo, thì nghiên cứu khoa học (NCKH) và chuyển giao công nghệ (CGCN) là những trụ cột quan trọng của Nhà trường. Hằng năm, ĐHTC triển khai 400-600 đề tài, dự án các cấp trong nước và 30-70 dự án quốc tế, với tổng kinh phí đạt 70-150 tỷ đồng mỗi năm, đóng góp tích cực vào phát triển khoa học công nghệ, kinh tế - xã hội vùng ĐBSCL. Đặc biệt, bên cạnh các thế mạnh về nông nghiệp, thủy sản và môi trường, ĐHCT đang đột phá phát triển các lĩnh vực khoa học công nghệ chiến lược, then chốt và dẫn dắt; lĩnh vực khoa học tự nhiên, lĩnh vực khoa học giáo dục. Với TPCT, ĐHCT đã triển khai trên 90 đề tài cấp Trường, 50 đề tài cấp tỉnh và 120 chương trình, dự án hợp tác quốc tế trên địa bàn và đã công bố gần 800 công trình khoa học thực hiện trên địa bàn thành phố. Các nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trên nhiều lĩnh vực quan trọng đã được ứng dụng triển khai hiệu quả tại TPCT, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản, môi trường, công nghệ kỹ thuật và công nghệ thông tin; cũng như kinh tế - xã hội và phát triển nông thôn.

Hợp tác quốc tế là thế mạnh đặc biệt của ĐHCT với mạng lưới hợp tác trên 300 viện, trường, doanh nghiệp quốc tế. Các chương trình, dự án quốc tế có ý nghĩa to lớn trong phát triển ĐHCT, TPCT và ĐBSCL trong suốt thời gian qua.

3. Hướng tới phát huy vai trò của Đại học Cần Thơ trong phát triển nguồn nhân lực và khoa học công nghệ của thành phố Cần Thơ và Đồng bằng sông Cửu Long

Trong bối cảnh mới, với vai trò, sứ mệnh và tầm nhìn mới, chiến lược phát triển của ĐHCT, TPCT và ĐBSCL, việc nâng cao hiệu quả hợp tác giữa ĐHCT, TPCT và các tỉnh ĐBSCL là yêu cầu tất yếu. Trọng tâm hợp tác cần tập trung vào 4 lĩnh vực sau:

(1) Đẩy mạnh hợp tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt các lĩnh vực công nghệ chiến lược, để thực hiện vai trò trung tâm nhân lực chất lượng cao của thành phố Cần Thơ và các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của vùng

ĐHCT, TPCT và các tỉnh ĐBSCL phối hợp chặt chẽ để xây dựng và triển khai thành công Đề án "Nâng cấp Đại học Cần Thơ thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu, ứng dụng khoa học của thành phố Cần Thơ và đồng bằng sông Cửu Long” theo Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 30/8/2021 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW, ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Hai bên phối hợp triển khai cụ thể Nghị quyết 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025, của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trình độ đại học và sau đại học; bồi dưỡng năng lực cho cán bộ quản lý và cán bộ kỹ thuật các cấp và các ngành, đặc biệt là các lĩnh vực công nghệ chiến lược của TPCT và ĐBSCL, như công nghệ kỹ thuật, công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, vi mạch bán dẫn, công nghệ sinh học, nông nghiệp công nghệ cao, chế biến.

Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao chất lượng giáo viên sư phạm, phục vụ đào tạo và phát triển học sinh các bậc mầm non, tiểu học, trung học.

Đẩy mạnh hợp tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực là cán bộ quản lý các hợp tác xã, doanh nghiệp tư nhân, công nhân và nông dân để phát triển hiệu quả các lĩnh vực liên quan trong bối cảnh mới của khoa học công nghệ - đổi mới sáng tạo; công nghiệp hóa - hiện đại hóa, Cách mạng công nghệ 4.0, Kinh tế tuần hoàn, Kinh tế xanh, Kinh tế số, Kinh tế tri thức; Môi trường - Tài nguyên - Biến đổi khí hậu; Toàn cầu hóa và hội nhập và xu hướng tăng trưởng bao trùm và phát triển bền vững.

Đẩy mạnh hợp tác đào tạo và nâng cao năng lực và kỹ năng ngoại ngữ và năng lực số cho cán bộ lãnh đạo, công chức, viên chức và cộng đồng đáp ứng yêu cầu mới trong bối cảnh mới.

Tiếp tục hợp tác lập kế hoạch, tuyển chọn, bồi dưỡng và hỗ trợ đào tạo trình độ thạc sĩ và tiến sĩ tại các cơ sở giáo dục đại học tiên tiến nước ngoài cho ứng viên các lĩnh vực trọng yếu, nhất là công nghệ mới nổi, công nghệ chiến lược, công nghệ lõi và công nghệ tiên phong để trở về làm việc, đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho TPCT và ĐBSCL.

(2) Đẩy mạnh hợp tác phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong bối cảnh Cách mạng công nghệ 4.0 của kinh tế tri thức, tăng trưởng bao trùm và phát triển bền vững.

ĐHCT, TPCT và các tỉnh ĐBSCL hợp tác chặt chẽ, cụ thể hóa và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Tiếp tục hợp tác phát triển nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ các lĩnh vực tiềm năng và thế mạnh của TPCT và ĐBSCL, như nông nghiệp thủy sản công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu và đồng thời đột phá phát triển các lĩnh vực công nghệ mới nổi, công nghệ chiến lược, công nghệ lõi, công nghệ tiên phong.

Ưu tiên đặt hàng ĐHCT thực hiện các nhiệm vụ, chương trình và dự án tích hợp, các đề tài nghiên cứu khoa học phục vụ phát triển khoa học công nghệ nói chung và các trụ cột kinh tế - xã hội của địa phương.

Thúc đẩy kết nối và phát triển hiệu quả các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp trong thành phố, của vùng, quốc gia và quốc tế.

Hợp tác và phát triển hiệu quả công tác chuyển đổi số trong các lĩnh vực; đặc biệt là hỗ trợ hiệu quả công tác phát triển chính quyền số, quản lý phát triển các ngành, nhất là giáo dục, tiến tới xã hội số, công dân số.

Đẩy mạnh kết nối, chuyển giao công nghệ, thương mại hóa hiệu quả các sản phẩm nghiên cứu khoa học công nghệ vào thực tế đời sống, sản xuất, kinh doanh.

Tăng cường phối hợp, đẩy mạnh các hoạt động nhằm nâng cao Chỉ số đổi mới sáng tạo địa phương (PII) của TPCT và ĐBSCL.

(3) Đẩy mạnh hợp tác phát triển các thành phần và lĩnh vực kinh tế làm động lực cho phát triển kinh tế xã hội của TPCT và ĐBSCL.

ĐHCT và TPCT hợp tác chặt chẽ trong triển khai thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Phối hợp thành lập mạng lưới kết nối và hợp tác các bên như Địa phương - Viện/Trường - Doanh nghiệp để triển khai các hoạt động hợp tác.

Các lĩnh vực trọng tâm trong hợp tác gồm: đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho doanh nghiệp, nhất là các Khu Công nghiệp; thúc đẩy hợp tác nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; phát triển thị trường khoa học công nghệ, thương mại hóa và chuyển giao công nghệ; hỗ trợ chính sách phát triển; xây dựng và khai thác hiệu quả quỹ khoa học công nghệ; phát triển các vườn ươm và doanh nghiệp khởi nguồn.

(4) Đẩy mạnh hợp tác trong kết nối và hội nhập quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hóa

ĐHCT và TPCT phối hợp thực hiện tốt Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/01/2025 của Bộ Chính trị về Hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Phát huy các tiềm lực, hỗ trợ kết nối và thúc đẩy hợp tác với các địa phương, cơ quan ngoại giao, doanh nghiệp, viện trường, tổ chức quốc tế.

Hợp tác chặt chẽ xây dựng và triển khai các Chương trình, dự án nghiên cứu và phát triển quốc tế trên địa bàn TPCT và ĐBSCL.

Hợp tác đẩy mạnh ngoại giao, giao lưu nhân dân; kêu gọi xúc tiến đầu tư nước ngoài cũng như hỗ trợ các hoạt động sản xuất, kinh doanh các lĩnh vực trọng tâm và chiến lược của thành phố; phối hợp xây dựng đề án và tổ chức các sự kiện quốc tế mang thương hiệu TPCT và ĐBSCL.

4. Kết luận

ĐHCT được Chính phủ giao nhiều nhiệm vụ trọng yếu: đào tạo nguồn nhân lực bán dẫn cho cả nước (Quyết định số 1017/QĐ-TTg ngày 21/09/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”); đại học vùng, dẫn dắt các cơ sở giáo dục đại học ĐBSCL (Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 27/02/2025 của Thủ tướng về Phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050); dẫn dắt mạng lưới đào tạo xuất sắc lĩnh vực công nghệ sinh học trong nông nghiệp (Quyết định số 374/QĐ-TTg ngày 19/02/2025 của Thủ tướng về Phê duyệt Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030).

Với vai trò đó, ĐHCT tiếp tục phát triển thành Đại học vùng trọng điểm, trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu và ứng dụng KH&CN, đồng hành cùng TPCT và ĐBSCL thực hiện Nghị quyết 59-NQ/TW, Nghị quyết 98/NQ-CP, góp phần phát triển thành phố Cần Thơ văn minh, hiện đại, xứng tầm trung tâm vùng.